Sağlıklı Beslenme ve Diyet
Sağlıklı beslenme, birçok kişinin diyet yaparken bilmediği bir kavram olduğundan diyet yanlışları bu bilinçsizlikten kaynaklanmaktadır. Bu yüzden diyet yapmaya başlamadan önce, sağlığımız için ne şekilde beslenmemiz gerektiğini bilmemiz önemlidir.
İnsanların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için 50’ye yakın besine ihtiyaçları vardır. Kilosunu korumak isteyen ya da kilo alıp vermek isteyen kişi, bu besin gereksinimlerini ne kadar alması gerektiğini bilmelidir.
Temel olarak sağlıklı beslenme önerileri söz konusu olduğunda, kişilerin rutin diyet alışkanlıklarını sürdürmeleri son derece önemlidir. Genel olarak kabul görmüş beslenme önerinden bazıları şu şekildedir:
- Besin çeşitliliğinin sağlanması,
- İdeal vücut ağırlığının korunması gerekir,
- Şekerli içecek ve yiyeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır,
- Kolalı içecekler yerine süt ürünleri ve sebze, meyve suları içilmelidir,
- Lifli besinlerin alınması ihmal edilmemelidir,
- Farklı renkteki sebzeler tüketilmelidir,
- Balık, hindi, et ve tavuk haftada bir kaç kez tüketilmelidir,
- Kurubaklagillerin pişirme suları mümkün olduğunca atılmamalıdır,
- Kalsiyumdan zengin besinler tüketilmelidir,
- Günde en az 5 porsiyon sebze tüketilmelidir.
Bu diyet önerilerini unutmadan kişisel beslenme planları oluşturulmalı, hangi besinin ne işe yaradığı bilinmelidir.
Besin Ögeleri
Beslenme, enerji vericiler, büyütücü ve onarıcılar ve vücudun metabolik olaylarını düzenleyenler olmak üzere 3 temel amaç için yapılır. Besin ögeleri ise, karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, mineraller ve su olarak kategorize edilmektedir. Rutin beslenme alışkanlıkları ya da diyet dönemlerinde bu ogelerin alım miktarları kişinin kilosu üzerinde etki göstermektedir.
Proteinler
Proteinler aminoasitlerden oluşur ve insan vücudunun %16-18’inde olması gerekir. Genelde yumurta, et ve süt ürünlerinde bulunmaktadır ve günlük diyet için 100-150 gram arasında tüketilmesi gerekir.
Karbonhidratlar
Genel enerji vericiler olarak bilinen karbonhidratlar tüm besinlerde vardır. Ancak ekmek ve hamur işi türündeki gıdalar, şekerde çok yüksektir. Bu grubu tüketirken mutlaka sağlıklı karbonhidratların tercih edilmesi gerekir.
YaÄŸlar
En önemli ve ekonomik enerji kaynağı olan yağlar, vücutta karbonhidrat kalmadığında devreye girer. Kişinin kilo vermesi yağ yakımıyla mümkün olduğu için diyet yapanlar karbonhidrat alımını azaltır.
Vitaminler
Vitaminler, yağda ve suda eriyen olmak üzere iki şekildedir. Vitamin alımı sağlandığında, kişinin sağlıklı bir vücut gelişimi de mümkün olmaktadır. Kemikler için güneşten alınan D vitamini, saçlar ve tırnaklar için diğer vitaminlerin alınması son derece önemlidir.
Mineraller
İskelet ve dişlerin yapı taşlarından olan mineral alımı da diyet için son derece önemlidir. Bakır, demir, iyot gibi birçok farklı çeşidi vardır.
Su
Vücudumuzun %60’ı sudan oluşur. Yeteri kadar su alınmadığında insanın sağlıklı olması söz konusu değildir. Susuzluğa birkaç gün dayanabilirken yemek yemeden daha uzun süre yaşanabilir.